3Cr12 paslanmaz çeliði, yapý çeliklerine göre yüksek korozyon direnci saðlamak amacýyla üretilmiþ ferritik bir paslanmaz çeliktir. Düþük miktarda karbon bulundurmasý ve diðer kimyasal içerikleri kaynaklanabilirliðini mümkün kýlmaktadýr. Östenitik çeliklere göre korozyon direnci düþük görünse de, maliyet ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurulduðunda þiddetli korozif koþullarýn olmadýðý alanlarda östenitik çeliklere alternatif olabilirler. Karayolu ve tren yolu yolcu ve yük taþýmacýlýðýnda kullanýlan tüm taþýtlarda, çevresel koþullara dayanýklý olmasý istenen durak ve reklam panolarý gibi dýþ ortamlarda maliyeti gereði yaygýn kullanýlabilir. Ýmalat için önemli bir iþlem olan kaynak ise paslanmaz çeliklerin kimyasal içerikleri nedeniyle titizlikle gerçekleþtirilmelidir. Literatürde östenitik paslanmaz çeliklerin kaynaklanabilirliðine dair oldukça fazla çalýþma bulunurken bu gibi özel ferritik çeliklerin kaynaklanabilirliðine dair çalýþmalar nispeten azdýr. Yapýlan bu çalýþmanýn 3Cr12 ve benzeri içerikli ferritik paslanmaz çeliklerin kaynaklanabilirliði konusunda literatürü zenginleþtireceði umulmaktadýr. Bu amaçla en uygun kaynak parametrelerinde çalýþýlmýþtýr. M21 kategorisinde koruyucu gaz ile yapýlan gaz altý ark kaynaðýnda ER308LSi, ER309LSi ve ER316LSi telleri kullanýlarak 3 ayrý birleþtirilmiþ levhalar TS EN ISO 15614-1 standardýna göz önünde bulundurularak deneyler için hazýrlanmýþtýr. Kaynak bölgesinin makro ve mikro yapýlarý incelenmiþtir. Mekanik testlerden çekme, sertlik ve eðme deneylerine tabi tutulmuþlardýr. Bu bildiride gaz altý ark kaynaðý yöntemi ile birleþtirilmiþ 3Cr12 paslanmaz çeliðinin mekanik testlerinin sonuçlarý deðerlendirilmiþtir. Yapýlan testlerde 3Cr12 malzemesinin tercih edilen 3 tel komposizyonunda da, mekanik özellikler kapsamýnda yapý çeliklerine alternatif olabileceði gözlemlendi. Yapýlan testlerin iyi sonuçlar vermesi paslanmaz çelik sektörünün, maliyet, mekanik özellikler ve kaynaklanabilirlik göz önünde bulundurulduðunda birçok koþulda, 3Cr12 malzemesine yönelebileceði kanýsýný arttýrmaktadýr. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn tezinden üretilmiþtir. ORCID NO: 0009-0005-8594-9761)
Anahtar Kelimeler: Ark kaynaðý, 3Cr12, ferritik, paslanmaz çelik
|