Termal bariyer kaplamalar (TBK) gaz türbin motorlarýnýn metalik bileþenlerini termal etkilerden ve sýcak-korozif gaz akýþýna karþý koruyan çok katmanlý malzeme sistemidir. Termal Bariyer Kaplama, itici güç üretimi saðlayan gaz türbin motorlarýnda yanma odasý, yönlendirici ve türbin kanadý gibi bölümlerin metalik yüzeylerine daha yüksek çalýþma sýcaklýklarý saðlamasý için kullanýlýr. Termal bariyer kaplama malzemelerinin seçilme gereksinimleri; yüksek ergime noktasý, faz stabilitesi, düþük termal iletkenlik, termal genleþme uyumu ve yüksek yapýþma yeteneðidir. Bu çalýþmada, metal esaslý altlýk üzerine nadir toprak elementleri (NTE) olan gadolinyum ve iterbiyum içeren lantan zirkonya ile beraber yitriya stabilize zirkonya ve lantan zirkonya ile beraber yitriya stabilize zirkonya ve sadece yitriya stabilize zirkonya olmak üzere dört farklý kaplama kullanýlmýþtýr. Kaplamalar yüksek hýzlý oksijen yakýt ile NiCoCrAlY bað katmaný ve Atmosferik Plazma Spreyleme yöntemi ile üst kaplama uygulanmýþtýr. Üretilen kaplamalar etkileri yansýtmasý amacý ile 1000C’de 1 saat fýrýnda 5 dakika kompresör ile hava uygulanarak termal çevrim ile sýcak korozyon testine tabi tutulmuþtur. Bu çevrim 100 saate kadar devam etmiþtir. Bu teste tabi tutulan çok katmanlý numuneler öncesinde ve sonrasýnda oluþan hasarlarý SEM, EDS ve XRD analizleri ile tespit edilmiþtir. Yapýlan 100 termal çevrim sonrasý SEM EDS XRD analizleri incelenmesi sonucu ZrO2 faz stabilitesini korumuþ ve yapýsýnda herhangi bir faz dönüþümü gerçekleþmemiþtir. Lantanlý bileþikliklerde LGZ’de daha fazla çatlak oluþumu görülürken LZ kaplamalý malzemede daha az çatlak görülmüþtür. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn tezinden üretilmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: Termal Bariyer Kaplama, YSZ, LZ, LYZ, LGZ
|
