Mühendislik yaklaþýmlarýnda ortaya konulan birçok iyileþme daha az iþ gücü, enerji, zaman, para harcanmasýný hedefleyerek istenen kalitedeki ürünün üretilmesini saðlar. Eþ zamanlý mühendislikte, müþteri isteði ile baþlayan ve müþteriye istediðini ulaþtýrmak için, üretim tesisinde gerçekleþtirilen her aþamadaki farklý disipline sahip departmanlarýn birbirinden haberdar ve iþ birliði ile çalýþmasýný maksimum seviyede saðlamayý amaçlamýþ bir mühendislik iyileþtirme yaklaþýmýdýr. Bu yaklaþým, rekabet gücü yüksek ürün ve hizmetler sunup pazarda avantajlý olmak için deðiþime hýzlý uyum saðlanmasýný, yeniliklere açýk olunmasýný, ürün geliþtirme süreçlerinin verimliliðini ve sürekliliðini artýrmayý ve de en önemlisi müþteri memnuniyeti ve sadakatini elde etmeyi amaçlamaktadýr. Bu baðlamda çalýþmamýzda bakýma uygun tasarým (BUT) aþamasýnda eþ zamanlý mühendislik yaklaþýmý kullanýlmýþtýr. Bakým, bir makine ve ekipmanýn kendisinden beklenen iþlevi istenen süre ve kalitede üretilmesi için yapýlan çabalarýn tümünü kapsar. Planet redüktör þase baðlantýlarýnda kullanýlan M72x6 ölçülerinde ve 12.9 kalitesindeki civatalarýn baðlantýsýnda ihtiyaç duyulan somunun sýkma torku 35.537 Nm’dir. Buradaki somunun sýkýlmasý için ihtiyaç duyulan bu yüksek deðerdeki tork kol gücü ve el aletleri ile saðlamak oldukça güç ve maliyetlidir. Kullanýlan somun üzerindeki ön yükleme kuvvetini bu yüksek tork ile oluþturmak yerine somun üzerinde M12x1,25 ölçülerinde ve 12.9 kalitesinde 6 adet civata oluþturarak sýkýlmasýný saðlayarak eþ zamanlý mühendislikle bakýma uygun bir tasarým gerçekleþtirildi. Bu tasarým neticesinde somun üzerindeki civatalarýn her birini sýkmak için 147 Nm torka ihtiyaç duyuldu. Bu sayede daha az iþ gücü, enerji ve para ile bu çalýþma yapýlmýþ oldu. Ayrýca eþ zamanlý mühendislikle bakýma yönelik bu tasarýmýn çalýþan psikolojisi, çalýþma ergonomisi ve iþ güvenliði kazalarýný azaltmasý üzerine olumlu etkileri ortaya çýktý.
Bir diðer tasarým ve uygulama çalýþmasý döner daðýtýcý olarak kullaným yeri olan döküm hattý merdanelerinin soðutma hatlarýnda kullanýlan borularýn baðlantýsýdýr. Mevcut tasarýmda su baþlýklarýnýn boru baðlantýlarýnda 6” borular kullanýlmasý ile flanþlarýndaki 8 adet civatanýn sýkýlmasý 45 dakikalýk bir süreç alýyordu. Bu boru tipinde bakýma uygun tasarým deðiþikliðine gidilerek, ana hattan gelen 6” boruda özel çatal boru ile hat 4” lik 2 adet boruya bölünerek ve civata somun baðlantýsý yerine hýzlý baðlantý (quick connect) ekipmanlarýna revize edildi. Bu tasarým deðiþimi ile hattaki baðlantýlar 5 dk da yapýlabilir hale geldi.
Tez çalýþmamýzda yer alan eþ zamanlý mühendislik çalýþmasý ile bakýma uygun tasarým deðiþimleri, üretime katký saðlayarak makine kullanýlabilirliðinin artmasýna, bakým maliyetinin azaltýlmasýna, iþ gücünün azaltýlmasýna, parça ömrünün uzatýlmasýna, iþ kazalarýnýn azaltýlmasýna, çalýþan psikolojine önemli etkilerde bulunmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Eþ Zamanlý Mühendislik, Bakýma Uygun Tasarým (BUT), Bakým,
|
