Taþýtlarda kullanýlan yakýtlarýn büyük bir bölümü atýk ýsý olarak çevreye atýlmak durumundadýr. Taþýtlarýn verim sorunlarýndan dolayý atýlan bu ýsý enerjisinin taþýt türüne baðlý olarak deðiþik amaçlar için geri kazanýlabileceði bilinmektedir. Bunlara taþýt klima sistemlerinde, taþýt buzdolaplarýnda ve gýda taþýmacýlýðýndaki soðutma sistemleri örnek olarak gösterilebilir. Bu çalýþma kapsamýnda adsorbsiyonlu soðutma sisteminde desorpsiyon enerji girdisini karþýlamak üzere helisel açýlý ve çok kanallý bir ýsý deðiþtiricisi tasarlanmýþtýr. Atýlan egzoz gazlarýnýn sýcaklýðý ve debisi taþýtýn kullaným þartlarýna ve verimliliðine baðlý olarak deðiþebildiðinden egzoz gazý sýcaklýk ve debi deðerleri literatürde verilen alt ve üst sýnýrlar dahil olmak üzere beþ(5) farklý girdi dikkate alýnmýþtýr. Ýkincil akýþkan kaynama noktasý dikkate alýnarak makine yaðý seçilmiþtir. Yüzey alanýný artýrmak baþta olmak üzere egzoz gazý akýþý doðrultusunda kanal sayýsý ve kanal helis açýlarý deðiþtirilerek ýsý deðiþtirici verimleri ve performans katsayýlarý hesaplanmýþtýr. Tahmin edileceði üzere kanal sayýsý ve helis açýsýnda istenilen serbestlikte seçim yapýlamamaktadýr. Çünkü kanal sayýsý egzoz borusu kesit alanýný ýsý deðiþtirici bölgesinde çok daraltmayacak þekilde tasarýmlanmasýna çalýþýlmýþtýr. Kanal sayýsý on(10) adet kanal olacak þekilde hesaplamalar egzoz gazý girdilerine karþýlýk gelen bütün kanal sayýlarý için yapýlmýþtýr. Ýkincil akýþkanýn laminer akýþ ve üç(3) farklý Re sayýsýnda olacak þekilde makine yaðý ele alýnarak çözüm yapýlmýþtýr. Sayýsal hesaplama deðerleri literatürde bu tür ýsý deðiþtiricilerin hesaplamalarýnda kullanýlan amprik ifadelerle hesaplamalar yapýlarak sayýsal sonuçlarla karþýlaþtýrýlmýþtýr. Karþýlaþtýrmalar tablo ve grafiklerle verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Adsorpsiyon, Soðutma, Egzoz Gazý, Adsorpsiyonlu Soðutma Sistemi Tasarýmý
|
