Alüminyum alaþýmlarýnýn kullanýmý özellikle otomotiv endüstrisinde her geçen gün artmaktadýr. Alüminyum alaþýmlarýnýn hafifliði, hafif olmasýna raðmen yüksek mukavemeti, yüksek korozyon direnci ve geri dönüþüme uygun olmasý bu alaþýmlarýn tercih edilme sebeplerindendir. Alüminyum üretimi sýrasýnda oksitlenme sonucu oluþan cüruflar yüksek miktarda kullanýlabilir alüminyum içermektedir. Beyaz cüruf olarak sýnýflandýrýlan bu cüruflar %80’e kadar geri dönüþüme uygun alüminyum metali içerebilir. Elde edilen bu cüruflarýn geri dönüþümü ekonomik kazanç olarak üreticiler için çok önemlidir. Birçok cüruf geri kazaným yöntemi endüstride uygulanmaktadýr. Farklý kazaným kapasitesine sahip bu uygulamalarýn kendi arasýnda avantajlarý ve dezavantajlarý bulunmaktadýr. CMS firmasýnda yapýlan bu çalýþmada standart olarak kullanýlan Dross Press kazaným yöntemine alternatif olarak mekanik karýþtýrma yöntemi araþtýrýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmada farklý bölgelerden alýnan cüruflar laboratuvar fýrýnlarýnda belirli sýcaklýða getirildikten sonra flaks katkýlý ve flaks katkýsýz olmak üzere mekanik karýþtýrýcý yardýmý ile karýþtýrýldýktan sonra cüruflarýn içerisindeki alüminyum ayrýþtýrýlmýþtýr. Bölgelerde ait kazaným oranlarý hesaplanmýþtýr ve ayrýþtýrýlan alüminyumlar kalýplara dökülerek çekme testi, mikroyapý, spektrometre ve SEM/EDS analizleri yapýlmýþtýr. Yapýlan analizler sonucunda mekanik karýþtýrma yöntemi ile yapýlan cüruf kazanýmýnda %80’e kadar kazaným oraný elde edilebilmiþtir. Flaks kullanýmýnýn kazaným oraný açýsýndan faydalý olduðu tespit edilmiþtir. Cüruftan kazanýlan alüminyumun, mikro yapý ve mekanik özellikler olarak seri üretimde kullaným için uygun olduðu belirlenmiþtir. Kazaným sýrasýnda bazý elementler kimyasal analiz deðerleri dýþýnda kalmaktadýr fakat bu elementler üretim sýrasýnda eklenecek katkýlar ile limit deðerleri arasýna getirilebilir. Mekanik karýþtýrma yöntemi ile cüruftan alüminyum kazanýmýnýn ekonomik açýdan press yöntemine göre çok daha avantajlý olduðu yapýlan çalýþmalar sonucunda belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum Cüruf, Cüruftan Alüminyum Kazanýmý, Alüminyum Alaþýmý
|
