Kesme prosesi, sac metal levha þekillendirme endüstrisinde yaygýn bir kullanýma sahiptir. Belirli bir þekle sahip alt ve üst kalýp (Zýmba) arasýnda yerleþtirilmiþ sac metal levha, üst kalýbýn hareketi ve sac metal levhayý kalýp boþluðuna itmesi sonucu kesilir. Ancak konvansiyonel kesme prosesinin de geliþtirilmesi ve daha yeni metotlarýn ortaya çýkmasý gereklidir. Çentikli kesme prosesi bu ihtiyaca cevap verebilecek bir potansiyele sahiptir. Kademeli bir proses olan çentikli kesme prosesinde ilk kademede sac levha üzerinde belirli özelliklere sahip bir çentik açýlmakta, sonrasýnda konvansiyonel kesme iþlemi gerçekleþtirilerek proses tamamlanmaktadýr. Birden fazla parametrenin etkin olduðu bu proseste, çentiðin konumu en önemli parametrelerden biri olarak ortaya çýkmaktadýr. Bu çalýþmada, geniþ bir kullanýma sahip olan 1 mm kalýnlýðýndaki DC04 çelik sac levha üzerinde çentik konumunun etkisi sonlu elemanlar yöntemi kullanýlarak araþtýrýlmýþtýr. Ýlk olarak deneysel yöntemlerle konvansiyonel kesme prosesi gerçekleþtirilmiþ, elde edilen veriler ýþýðýnda çentikli kesme prosesi Deform-2D programý kullanýlarak simüle edilmiþtir. Simülasyon çalýþmalarýnda ilk önce10 mm dairesel alt kalýp boþluðuna ve malzeme kalýnlýðýnýn %8’i kalýp arasý boþluðuna sahip olacak þekilde bir kalýp seti tasarlanmýþtýr. Sonrasýnda çentik derinliði, malzeme kalýnlýðýnýn %60’ý, çentik açýsý 60o ve çentik ucu 0.05 mm radyusa sahip bir çentik, DC04 sac levha üzerinde zýmba ucu hizasýndan (9.84 mm) baþlayarak saða ve sola 0.2 mm ve 0.4 mm kaydýrýlmýþ (çentik ucu konumlarý: 9.44 mm, 9.64 mm, 9.84 mm, 10.04 mm, 10.24 mm þeklindedir) ve prosesin bu çeþitli deðerler altýnda simüle edilmesi sonucunda oluþan etkiler incelenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Çentik, Kesme prosesi, Çentik konumu, Kalýp arasý boþluðu.
|