AZ31B Mg ve Al5052 alaþýmlarý, sahip olduklarý düþük yoðunluk, yüksek mukavemet, yüksek korozyon direnci gibi mükemmel özellikleri ile otomotiv sanayinde, uçak ve havacýlýk sanayinde tercih edilmektedirler. Ancak AZ31B Mg ve Al5052 alaþýmlarýnýn klasik ergitme kaynak yöntemleriyle birleþtirilmesi sýrasýnda kaynak bölgesinde meydana gelen oksidasyon, gözeneklilik, katýlaþma çatlamasý, intermetalik kýrýlgan fazlarýn oluþumu gibi kaynak mukavetinin ve dolayýsýyla kaynak kalitesinin düþmesine neden olan bazý problemler bulunmaktadýr. Bu problemlerin varlýðý Mg ve Al alaþýmlarýnýn ortak yapýlarda bir arada kullanýlmasýnda sýnýrlamalara neden olmaktadýr. Sürtünme karýþtýrma kaynak yöntemi ayný veya farklý özelliklere sahip malzemeleri ergime noktalarýnýn altýndaki sýcaklýklarda birleþtirmek için kullanýlan bir katý hal kaynak yöntemidir. Sürtünme karýþtýrma kaynaðý ile intermetalik kýrýlgan fazlarýn oluþumu ve büyümesi azaltýlarak yüksek kaliteli Al-Mg baðlantýlarý üretilebilmektedir. Sürtünme karýþtýrma kaynak iþlemi sýrasýnda malzemelerin konumlandýrýlmasý, kaynaklý parçanýn mukavemet deðerlerini etkilemektedir. Bu nedenle bu çalýþmada, AZ31B Mg ve Al5052 alaþýmlarý 42 mm/dak kaynak hýzýnda ve 850 dev/dak takým dönüþ hýzýnda ve farklý malzeme konumlarýnda sürtünme karýþtýrma kaynaðý ile birleþtirilerek, malzeme konumunun kaynak mukavemetine etkisi araþtýrýlmýþtýr. Sürtünme karýþtýrma kaynaðý iþlemi Üniversal Freze Makinasýnda (Taksan FU 315x1250) gerçekleþtirilmiþtir. Kaynak iþlemi sonrasýnda, çekme mukavemetini tespit etmek için kaynaklý numunelere çekme testi uygulanmýþtýr. Çekme testi sonuçlarýna göre, yüksek kaynak mukevemeti deðeri; AZ31B Mg alaþýmýnýn ilerleme tarafýnda konumlandýrýlmasý ile elde edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Sürtünme karýþtýrma kaynaðý, Al, Mg, kaynak mukavemeti
|
