Bu çalýþmada, bir elektrikli binek araç için olan elektrik motorunun tasarýmý yapýldý. Çalýþmada malzeme seçimi, üretim yöntemi seçimi ve aký yoðunluðu, statik, dinamik, frekans gibi mekanik analizleri ile ilgili çalýþmalar yapýlmýþtýr. Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüþtüren elektrik motorlarý, biri sabit (stator) ve diðeri kendi çevresinde dönen (rotor ya da endüvi) iki ana parçadan oluþur. Bu parçalar, sargýlar gibi elektrik akýmýný ileten parçalar, manyetik akýyý ileten parçalar ve vidalar ve yataklar gibi konstrüksiyon parçalardan meydana gelmektedir. Temelde AC ve DC olmak üzere iki grupta incelendi. Tasarýmýný gerçekleþtirilen motor DC motorlarýn yaygýn türlerinden olan fýrçasýz motorlardandýr. Fýrçasýz DC motorunun tasarýmý ve elektromanyetik ve elektriksel hesaplamalarýnýn ardýndan motora ait mekanik tasarým ve çeþitli mekanik analizleri yapýldý. Tasarým aþamasýnda belirlenmesi gereken özelliklerden bir tanesi motorun slot-kutup kombinasyonudur. Bu parametre temel olarak motorun stator ve rotor tasarýmýný etkiler. Kutup sayýsýna karþýlýk gelen yuva sayýsý ile yapýlan çalýþmalar incelenirken sarým faktörü göz önünde bulunduruldu. Yapýlan analizlerde hýz hedeflendi ve belirlenen hýz deðeri için tasarým analizi geliþtirilerek incelenmiþtir. Tasarým sürecinde motorun uygulanacaðý araç için tüm motor parametrelerinin incelenmesi oldukça önemlidir. Bu çalýþmada, tasarým girdi parametrelerini oluþturan motorun fiziksel, elektriksel ve manyetik kýsýtlamalarýna göre belirlenen tasarým parametreleri uygun elde edildi. Elde edilen parametreler, kullanýlacak aracýn aerodinamik analizi ile belirlenen deðerler ve fiziksel ölçümler ölçüldü. Ýncelenen çalýþmalarýn deðerlendirilmesi ile çalýþmada uygulama tamamlanarak gerçekleþtirildi. Bu çalýþma sonucunda motor tasarýmý için en uygun armatür sarým sayýsýnýn 12 olduðu sonucuna varýldý. Elde edilen sonuçlar ile tasarýmda düzenleme yapýlýp yapýlmayacaðý belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: ANSYS, Elektrikli Motor Tasarýmý, Dinamik Analiz, Frekans Analizi, Mekanik Analiz, Deneysel Ýnceleme.
|
