Otomotiv sektöründe alçak basýnçlý döküm tezgahlarýnda alüminyum alaþýmlý jant üretimi yaygýn olarak kullanýlmaktadýr. Döküm sonrasý oluþabilecek hatalar baþlýca porozite, sýcak yýrtýlma ve soðuk çatlak olarak tanýmlanabilir. Bu araþtýrmanýn amacý ise döküm sonrasý suya daldýrma operasyonu sonrasý döküm çatlaðý (sýcak yýrtýlma, soðuk çatlak) ile iliþkisini incelemektir. Bu doðrultuda MAGMASOFT döküm simülasyonunda 4 farklý versiyon oluþturulmuþtur. 4 versiyonda da kalýp, dolum parametreleri, soðutmalarýn baþlangýç ve bitiþ süreleri ve poteyaj gibi etkenler sabit tutulup sadece su içerisinde kalma süresi, suyun sýcaklýðý ve suya girmeden önceki bekleme süreleri deðiþtirilmiþtir. Ýlk versiyonda üretimde kullanýlan soðutma havuzundaki suyun sýcaklýðý, suda bekleme süresi ve su öncesi bekleme süresi kullanýlmýþtýr. Sonuçlarda yüksek oranda soðuk çatlak riski çýkmýþtýr. Ýkinci versiyonda suda bekleme süresi artýrýlýp sonuçlar incelenmiþtir. Simülasyon sonuçlarýnda yine ayný miktarda soðuk çatlak riski görülmüþtür. Üçüncü versiyonda ilk versiyona göre suya girmeden önceki bekleme süresi artýrýlýp sonuçlar incelenmiþ ve soðuk çatlak riskinin ortadan kalktýðý fakat sýcak yýrtýlma riskini arttýðý gözlemlenmiþtir. Dördüncü versiyonda ise ilk versiyona göre suyun sýcaklýðý arttýrýlmýþ ve soðuk çatlak sonucunda bir miktar iyileþme görülse de kayda deðer bir deðiþim görülmemiþtir. Bu 4 versiyonda yapýlan çalýþma incelendiðinde su havuzunun döküm çatlaðýna etkisi olduðu fakat katýlaþma sonucunda oluþan gerilmenin problemli modellerde soðuk çatlak veya sýcak yýrtýlma olarak ortaya çýktýðý ve su havuzu ile problemin tam olarak çözülemeyeceði öngörülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Alçak Basýnçlý Döküm, Alüminyum, Magmasoft, Döküm Simülasyonu
|
