Günümüz otomotiv sanayisinde aðýr yük kamyonlarýnda tekerlek takozu kaygan zeminlerde, eðimli yollarda ve kýþ koþullarýnda tekerlerin altýna konularak park esnasýnda aracýn kaymasýný önlemek ve park yerinde sabit olarak kalmasý amacýyla kullanýlmaktadýr. Bu sebeple tekerlek takozu aðýr yük kamyonlarý ve diðer binek araçlarda dahil kullanýmý güvenlik açýsýndan önemli bir parçadýr. Geliþtirilmesi hedeflenen tekerlek takoz sistemine yönelik patent araþtýrmalarý sonrasý konsept modellerin oluþturulmasý saðlanmýþtýr. Oluþturulan modellerde yüklemelerin homojen daðýlmasý ve yükün bindiði alanda maksimum yüzey alanlarýnýn oluþturulabileceði modeller geliþtirilmeye çalýþýlmýþtýr. Yüklemelerde 6 aks üzerinden hesaplanarak aks baþýna düþen kuvvetler belirlenmiþtir. 97/27AT standart gereði Çekici+Römork+Yük kapasite deðeri 40 ton deðerini aþmamasý gerekmektedir. Maksimum yük deðeri olan 40 ton toplam yük için aks baþýna 8.5 ton yük düþmektedir. Tasarým aþamasýnda tekerlek takoz modeline uygulanacak yüklemeler ve kullaným þartlarý belirlenmiþtir. Ayrýca boyutsal tolerans için DIN76051 standardý seçilmiþtir. Belirlenen test þartlarýna göre sanal ortamda geliþtirilecek modellere yük hesaplamalarý yapýlarak analizlerin gerçekleþtirilmesi ve test ortamýnýn simüle edilmesi saðlanmýþtýr. Model malzemesi PE seçilmiþtir. Konsept model olarak ilk aþamada 3 farklý takoz modeli oluþturulmuþtur. Konsept model tasarýmlarýnýn farklý yüklemeler altýnda analizleri yapýlarak orijinal model ile kýyaslanmasý yapýlmýþ ve oluþan yer deðiþtirmeler bulunmuþtur. Elde edilen sonuçlar deðerlendirildiðinde en optimum deðeri veren modelle ilgili olarak en fazla yer deðiþtirmelerin takoz alt bölümüne doðru olduðu saptanmýþtýr. Modelde toplam yer deðiþtirmeyi söz konusu yükleme deðerlerine göre incelediðimizde maksimum yer deðiþtirmenin orijinal takoz modelinde minimum yer deðiþtirmeden daha küçük olduðu görülmektedir. Stres daðýlýmýný incelediðimizde takoz alt bölümüne doðru yer deðiþtirmeden ötürü stres daðýlýmý artmaktadýr. Fakat elde edilen maksimum stres daðýlýmý olan 55 MPa orijinal modele göre daha düþük olmaktadýr. Bu sebeple geliþtirilen modelin orijinal modele göre belirlenen yükleme þartlarýnda daha güvenli olduðu saptanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Plastik Enjeksiyon, Kamyon Takozu, Polietilen, Plastik Parça Tasarýmý, Moldflow
|
