Asenkron motorlar günümüzde sanayi tesislerinde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Asenkron motorların diğer motorlara oranla daha fazla tercih edilme sebepleri arasında düşük maliyeti ve basit yapıda oluşu yer alır. Avantajlarının yanı sıra asenkron motorlar yüksek yol verme akımı gibi bir dezavantaja da sahiptirler. Yüksek yol verme akımı, motorun çalışmaya başladığı ilk anda şebekeden çektiği akımdır. Bu akım genellikle motorun sahip olduğu güce ve kutup sayısına göre bir değişkenlik göstererek yaklaşık olarak anma akımının 3-6 katı arası akım çeker. Bu durumda motor kalkışta uzun süre kalır ise çekeceği fazla akımdan dolayı sargılarında hasar meydana gelebilir. Tüm bu faktörler hesaba katılınca tüketicilerden gelen farklı frekans ve gerilim değerleri taleplerinde asenkron motor tasarımı daha karmaşık hale gelebilmektedir. Motor tasarımı yapılırken uyulması gereken standartların yanında bir de tasarımı etkileyen birçok parametre vardır. Bu parametrelerin her biri birbiriyle ilişkili olmasından ötürü her biri için optimum değeri yakalamak asıl amaçtır. Bu çalışmada yüksek frekans değerlerinde çalışabilen ve bununla beraber yüksek bir verim performansı ile bir motor tasarımı yapımı hedeflenmiştir. Frekans arttıkça düşen kalkış momentini optimum düzeyde tutacak şekilde bir tasarım gerçekleştirilmiştir. Motorun gücü, frekansı ve momenti birbiriyle ilişkili olduğundan dolayı momentin sabit tutulması için frekans değeri arttıkça motor çıkış gücünü de aynı oranda artırılarak yüklenmiştir. Çalışma 50, 60, 80 ve 100 Hz değerlerinde gerçekleştirilerek sabit bir moment elde edilmiştir. Tasarlanan motor 50 Hz’de 3 fazlı, 2 kutuplu, 120 W anma gücüne sahip sincap kafesli asenkron motordur.
Anahtar Kelimeler: Asenkron motor, frekans, verim, yol verme akımı, kalkış momenti
|