Uçağa ait aerodinamik yapının dizaynı, yapımı ve uçağın işletilmesi aşamasında kullanılacak çoğu parametrenin hava basıncı ile doğrudan ilişkisi bulunmaktadır. Bu nedenle uçağın pitot-statik ölçüm sensörleri ile bu parametrrelerin hesaplanması için kullanılacak basınç ve sıcaklık verilerinin sağlıklı alınabilmesi büyük önem arz etmektedir.
Uçak performansını değerlendirmek için genel olarak iki parametre yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu parametrelerden birincisi olan hücum açısı (AOA-Angle Of Attack), uçağın performans limitlerini anlamada önemli bir aerodinamik parametredir. Son dönem havacılık kazaları ve olayları, ticari havacılık açısından öncelikli olarak yeni uçuş eğitim programlarında AOA’a daha fazla önem verilmesini sağlamıştır. Performans açısından ikinci önemli parametre olarak mach sayısı kullanılmaktadır. Mach sayısı, hareket halindeki hava aracının hızı ile ölçüm yapılan ortamın şartlarına göre belirlenmiş ses hızına oranı olarak ifade edilmektedir. Teknolojideki gelişmeler sayesinde uçaklar çok yüksek hızlarda uçabilmekte olup düşük hızda icra edilen uçuş faaliyetlerinde rastlanmayan farklı uçuş karekteristikleri yüksek hızlarda gerçekleştirilen uçuşlar esnasında görülebilmektedir. Mach sayısı, hava araçlarının aerodinamik performans ve kanat profil karekteristiği gibi parametreleri belirlemektedir.
Bu çalışmada, geleneksel olarak pitot statik sensörler aracılığıyla ölçülen basınç ve sıcaklık değerleri ile hesaplanan hücum açısı ve mach hızı, kara kutudan elde edilen motor parametreleri kullanılarak Yapay Sinir Ağları (YSA) ile tüm uçuş fazları için tahmin edilmiş ve sonuçlar gerçek değerler ile karşılaştırılmıştır. Böylelikle pitot static sistem sensörlerinde meydana gelecek bir arıza durumunda hücum açısı ve mach sayısının hesaplanmasında kullanılabilecek alternative bir yöntem geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kara Kutu, Yapay Sinir Ağı (YSA), Hücum Açısı, Mach Sayısı. Uçuş Kayıt Cihazı
|
