Sivil yolcu uçakları, yolcuları alıp kapılarını kapattıktan sonra, park halinde bulunduğu pozisyondan apronda taksi hareketine başlayacağı yere kadar itilir. Push back tractor (Geri itme traktörü) adı verilen özel bir araç yardımıyla gerçekleşen bu işleme “push back” (geri itme) adı verilir.
Push back operasyonu, NLG (Nose Landing Gear) adı verilen uçak ön tekerlek dikme grubu yönlendirilerek yapılır. Dikmeye towbar adı verilen çeki demiri bağlanarak veya towbarless push back traktör adı verilen özel araç yardımıyla uçak ön tekerlekleri yerden kesilerek push back işlemi gerçekleştirilir.
Towbarless (çeki demiri kullanılmayan) traktörler, uçak ön dikmesinde bulunan lastikleri gidiş yönüne göre ön ve arka tarafından sıkıştırıp sabitleyerek uçağın yönlendirmesini ve geri itme işlemini yapar. Bu araçlar uçak ön dikmesinde oluşabilecek hasarların önüne geçmesi dışında operasyon kolaylığı, zaman ve yakıt tasarrufu sağlamaktadır.
Bu çalışmada, towbarless traktörün uçak ön dikmesinde bulunan lastikleri sıkıştırıp sabitleyerek ve lastikleri yerden keserek uçağın geri itilmesini sağlayan sisteminin bilgisayar destekli tasarımı yapılarak sonlu elemanlar analizi yöntemiyle doğrulaması gerçekleştirilmiştir.
Proje kapsamında aracın hedeflenen hizmet edebileceği uçak listesi çıkarılmış, bu uçakların ön dikmelerinde kullanılan lastik ebatları belirlenmiş ve ağırlık merkezi olabileceği en öndeki konumlarında ön dikmede bulunabilecek maksimum ağırlıklar belirlenmiştir. Aracın lastikleri tutan ve uçak ön dikmesini kaldıran kaldırma kısmı bu verilere göre tasarlanmıştır. Kaldırma sistemi herhangi bir modifikasyon yapılmadan otomatik olarak farklı lastik çaplarındaki uçaklara hizmet edebilecek şekilde tasarlanmıştır. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0000-0001-9139-0531)
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Destekli Tasarım, Geri İtme Traktörü, Sonlu Elemanlar Analizi, Uçak Geri İtme
|
