Ürün kalitesi; temin edilen hammadde, yarı mamul ve mamullerin kalitelerine bağlıdır. Bu kapsamda, tedarikçi değerlendirmesinin yapılması ve en iyi tedarikçilerin belirlenmesi, üründe istenen kalite seviyesinin yakalanmasında oldukça etkilidir. Tedarikçi değerlendirmesi yapılırken, tedarikçi firmaların performansları belirli kriterler dikkate alınarak değerlendirilir. Değerlendirme süreci, temin edilen parçanın kritiklik derecesine ve olması beklenen özelliklerine göre şekillenir. Temin edilen parçanın kalitesi, üretim hattına girmeden, üretim hattında ve bitmiş üründe olacak şekilde üç farklı noktada kontrol edilir. Parça kalitesinin değerlendirilmesinde farklı noktalarda dikkate alınan farklı kriterler, tedarikçinin değerlendirmesinde de önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, tedarikçi değerlendirmesi birden fazla ölçütü bünyesinde barındıran, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yapısına sahip bir süreçtir. ÇKKV, farklı alternatiflerin, birbiriyle ilişkili veya ilişkili olmayan birden fazla kritere göre değerlendirilmesine imkân sağlayarak, en iyi alternatifin seçilmesi ile sonuçlanır. Literatür araştırmaları incelendiğinde, tedarikçi değerlendirmeyi konu alan birçok çalışmada farklı ÇKKV yöntemlerinden faydalanıldığı görülmektedir. Tez çalışmasında ise, yeni nesil ÇKKV yöntemlerinden biri olan, Modified Kemeny Median Indicator Ranks Accordance (KEMIRA-M) yöntemi kullanılarak, traktör imalatı yapan bir fabrikada tedarikçi değerlendirme çalışması gerçekleştirilmiştir. Yapılan literatür araştırmasında, daha önce KEMIRA-M yönteminin tedarikçi değerlendirmesi amacıyla kullanılmadığı belirlenmiştir. Tez çalışmasında, KEMIRA-M yönteminin tercih edilmesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenlerden ilki, KEMIRA-M‘in hem nicel hem nitel kriterleri dikkate alabilmesi ve bu özelliğinin, tedarikçi değerlendirmesi için daha detaylı bir analiz imkânı sağlamasıdır. Bir diğeri, KEMIRA-M’de kriter sayısı açısından herhangi bir sınırlama olmamasıdır. Buna göre, tedarikçi değerlendirmesi kapsamında, çok sayıda ölçüt analize katılabilmektedir. Ayrıca, KEMIRA-M, kriterlerin nicel ve nitel değerleriyle çalışırken aynı zamanda, karar vericilerin de kriter önceliklerini dikkate almaktadır. Özetle, KEMIRA-M ile hem objektif hem sübjektif değerlendirmeler bir arada yapılarak, en iyi tedarikçi belirlenebilmektedir. Tez çalışmasında, KEMIRA-M yönteminin tedarikçi seçiminde kullanılması dışında, farklı tedarikçi değerlendirme kriterlerinin de analizde yer alması, çalışmanın yarattığı farklılıklardan bir diğeridir. Buna göre, gerçekleştirilen tez çalışmasının tedarikçi değerlendirme literatürüne hem yöntemsel olarak hem de dikkate alınan kriterler açısından katkı sağlayabileceği değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kalite, Tedarikçi, Çok Kriterli Karar Verme, KEMIRA-M
|
