Bu çalışmada seçilmiş bir hazır giyim işletmesinde, çalışma materyalleri iş sağlığı ve güvenliğinde ergonomik riskler açısından iş etüdü metodu kullanılarak tespit edilmiştir. Çalışma, Mersin Serbest Bölge’de faaliyet gösteren büyük ölçekli bir hazır giyim işletmesinde yürütülmüştür. İşletmede günlük çalışma süresi 9 saat 30 dk ve haftada 6 gün olup ayda 24 gün çalışılmaktadır. Örnek iş olarak dikim aşamaları fazla olan, arka ve yan cep gibi detayları olan kumaş (keten) kadın pantolonu seçilmiştir. Beden olarak XS (extra small-çok küçük) 1000 adet, XL(extra large-çok büyük) 1000 adet, S (small-küçük) 2750 adet, M (medium-orta) 2750 adet, L (large-büyük) 2500 adet olmak üzere toplamda 10000 adet sipariş gelmiştir. İşletmede toplamda 350 çalışan ve seçilmiş üretim hattında ise 89 çalışan bulunmaktadır. İşletmede kumaş depo, kesimhane, dikimhane, ütü-paketleme ve yıkama olmak üzere 5 birim bulunmaktadır. Birimler için iş akış şeması oluşturularak süreçler, mevcut durum etüt çalışması ile analiz edilmiştir. Böylece ergonomik yönden etkili olan etkinlikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Kumaş depoda bulunan çizim masası ve sandalyeler ayarlanabilir olduğundan ideal yüksekliğe getirilip çalışılması ergonomik açıdan çalışanlara fayda sağlayacaktır. Kesimhanede bulunan makine ve tezgahlar yüksektir. Ergonomik açıdan çalışılması uygun değildir. Sabit tezgah ve masalarda ideal olan yükseklik 72 cm’dir.(+ ve -15 cm). Dikimhane bölümünde tüm dikim makinalarında oturulan sandalyeler 46 cm olduğundan ideal oturma yüksekliği ergonomik açıdan uygundur. Ütü ve paketleme bölümünde Masa yüksekliği uygundur. Dikim makinasının ergonomik açıdan yüksekliği uygun değildir (yüksektir). Yıkama bölümünde kalite kontrol masası yüksekliği uygundur. Taşıma arabasının yüksekliği uygun değildir (alçaktır). İşletmede çalışma materyallerinin ergonomik olarak değerlendirilmesi yapılmış olup birçoğunun ergonomik riskler içerdiği tespit edilmiştir.
ORCID NO: 0000-0002-2385-1524
Anahtar Kelimeler: Hazır giyim işletmesi, İş sağlığı ve güvenliği, Ergonomi, İş Edütü
|
