Toplu taşıma aynı yöne giden insanların topluca ve büyük araçlarla taşınmasını sağlayan ulaşım sistemi olduğundan özellikle şehirler için en yaygın ulaşım metodudur. Toplu taşıma denilince ise ilk akla gelen çözüm olan otobüsler bu ihtiyaca etkili çözümler sunmaktadır. Trafikteki otobüs sayısı ve yolcu sayısı arttıkça ise kaza sayılarında benzer bir artış olmuştur. Otobüs kazaları istatistikleri ve verileri incelendiğinde can kaybına yol açan en tehlikeli senaryonun devrilme durumu olduğu görülmüştür. Çeşitli komisyonlar ve otobüs üreticileri tarafından otobüslerin güvenli bir seyahat aracı olabilmesi için çeşitli aktif veya pasif güvenlik standartları oluşturulmuştur. Bu çalışmada ise otobüslerin devrilmesi ile ilgili pasif güvenlik regülasyonu olan ve UNECE tarafından oluşturulan ECER66.02 incelenmiştir. Yaşam alanı bütünlüğü korumak ve oluşan bu devrilme kuvvetini absorbe etmek için ise yan duvar profilleri kalın profillerden imal edilir. Çalışmanın yapıldığı otobüs konstrüksiyonundaki yan duvar profil et kalınlığı 5mmdir. Çalışmanın amacı 5mm kalınlığındaki bu boruları kompozit malzeme ile takviye ederek dayanım değerlerinin arttırılması ve yan duvar profil kalınlıklarıın inceltilmesi ihtimalinin araştırılması olmuştur. Bu noktada öncelikle takviye malzemenin çelik profil uygulama metodu tespiti için , çeşitli parametreler belirlenerek üç nokta büküm testleri uygulanmış çelik profiller test edilmiştir. Devrilme testi yöntemi için ise “Yapı Parçaları Üzerine Yarı statik Gerilim Testi “ yöntemi seçilmiştir. Toplam 6 adet devrilme testi yapılmıştır. Elde edilen veriler ile takviye malzemenin devrilme testindeki mukavemet arttırıcı etkisi kanıtlanmıştır. Takviye malzeme uygulanmış karoseride yaşam alanının takviyesiz çözüm ile karşılaştırıldığında daha fazla yaşam alanı yarattığı görülmüş , takviye çözüm başarıya ulaşmıştır. Kalın boruların takviye edilerek inceltilebileceği ve ağırlık tasarrufu sağlayabilirken regülasyon şartlarını yerine getirebileceği kanıtlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Otobüs , ECE-R66 , Tasarım, Devrilme , Konstrüksiyon , Kompozit Malzeme
|
