Küresel olarak, düşmeler önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yüksekten düşme türü kazalarda önemli bir yer tutan kısa mesafe düşüş (2 metrenin altı) kazalarının başlıca nedenlerinden birisinin merdiven basamakları olduğu ortaya konmuştur. Merdivenden düşmek sadece bir uçurumdan düşmek gibi değil, aynı zamanda aşağıda bulunan kayaların üzerine de düşmek gibidir. Çünkü basamakların çıkıntısı art arda keskin kenarlara çarpmaya neden olur. Bu çarpmanın etkisiyle kafatasında, gövdede ve bel kısmında kırıklar meydana gelmişse bu merdiven kazası çoğunlukla ölümle sonuçlanır. Merdivenden düşmeler özellikle yaşlılarda oldukça yaygındır. Türkiye’de merdiven kazaları ayrı bir istatistik olarak tutulmamaktadır. Diğer kazaların içinde raporlanan merdiven kazaları ile ilgili ayrıntılı bilgiler kaza raporlarında belirtilmemektedir. Bu çalışmada 2016-2021 yılları arasında Türkiye’de meydana gelen merdiven basamağından veya merdiven boşluğundan düşme şeklinde gerçekleşen ölümlü kazalar yerel ve ulusal basın taraması yapılarak incelenmiştir. Uluslararası literatürle uyumlu olarak merdiven inerken gerçekleşen düşmeler merdiven çıkarken gerçekleşen düşmelerden çok daha fazladır. Kazazedelerin yarıdan fazlası 65 yaş üstü bireylerdir. Kazaların kayda değer bir kısmı misafirliğe gidilen evde gerçekleşmiştir. Bu bulgu alışık olunmayan merdivenlerin kazalara etkisi açısından önemlidir. Birçok insan, bir merdivenden düşmenin veya tökezlemenin sadece sakar olmalarının bir sonucu olduğunu düşünür. Ancak, merdiven düşmelerinin büyük bir kısmı, bina veya işyeri sahibinin ihmalinin doğrudan bir sonucudur. Araştırmacıların bulgularına göre, merdiven kazalarıyla ilgili en büyük sorunun bireysel veya çevresel faktörler değil, basamak tasarımı ve özellikle de bazı merdivenlerde var olan boyutsal tutarsızlık olduğu varsayılmaktadır. Merdiven tasarımın bir öğesi olarak genişlik (iki basamağın köşeleri arasındaki yatay mesafe) değiştirilerek ciddi ayak kayması kazalarının sayısı azaltılabilmektedir. İyi bir tasarımla kazaların önemli bir kısmının önlenmesi mümkündür.
Anahtar Kelimeler: Merdiven, kaza, iş güvenliği, düşme
|
