Metallerin aşınma ve korozyondan korunması için kaplama ve boya uygulanması işlemleri uygulanır. Etkili boya ve kaplama için ön işlemlerin çok iyi yapılması gerekmektedir. Bu işlemler arasında yer alan kataforez, elektrokimya prensiplerine dayanarak metal yüzeylere yapılan su bazlı astar kaplamadır. İletken özellik gösteren tüm metal yüzeylere kataforez kaplama yapılabilmektedir.
Kataforez kaplama karmaşık geometrili metal parçaların korozyondan korunması için çok etkili bir yöntemdir ve son yıllarda kullanımı otomobilden başka jant, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve radyatör üretimi sektörlerinde de yaygınlaşmıştır. Kataforez kaplama, çinko fosfat kaplama ile beraber uygulandığında korozyon direnci çok yüksek olmaktadır.
Bu çalışmada kataforez kaplama uygulaması yapılan bir tesiste kaplama sonunda yatay yüzeylerde oluşan pürüzlülük ve matlaşma sorunları ve kaynakları araştırılmıştır. Bunun için kataforez hattında yer alan kataforez, çinko fosfat, aktivasyon ve yağ alma banyolarında belirli zaman aralıklarında pH, toplam alkalinite, bütil, fenoksi, Fe ve PO42- analizleri yapılmıştır.
Parçaların yüzeylerindeki şekilsel bozuklukların banyo içerisinde bulunan çözünmüş demir, çözünmüş fosfat oranlarının yüksek olması ve bunun yanında kaynak çapakları, havlar, demir talaşları ve UF durulama lekelerinden olduğu anlaşılmıştır. Kaplamayı etkileyen çok fazla parametre olmasına karşın banyodaki demir ve fosfat miktarının yüksek olmasının yüzeydeki matlaşma problemlerinin nedeni olduğu belirlenmiştir. Demir ve fosfat miktarını azaltmak için filtre ve mıknatıs yerleştirme, durulama banyolarında taşırma, fosfatlanan parçaların süzülme süresini artırma gibi düzenlemeler yapılmıştır. Sonuç olarak kataforez banyosundaki demir ve fosfat miktarı yaklaşık % 50 azaltılmıştır. Ancak yüzey istenilen görüntü performansına tam anlamıyla ulaşmamıştır. Yatay yüzeylerdeki matlaşma ve pürüzlülük probleminin tam olarak ortadan kaldırılabilmesi için banyodaki çözünmüş demir ve fosfat değerlerinin 40 ppm değerlerine kadar düşmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kataforez kaplama, Demir Fosfat, Çinko Fosfat
|