Renklendirici maddeler elektromanyetik spektrumun görünür bölgesinde soğurma yapan maddeler olarak tanımlanır. Beyaz ışık renklendirici madde üzerine düşerek bir kısmı madde tarafında soğurulmaktadır, bir kısmı da yansımaktadır. Yansıyarak gözümüze gelen ışığın dalga boyuna bağlı olarak cisimlerin renkli görünümü sağlanmaktadır (Başer 1990; Kocaokutgen 2017).
Boyarmaddeler geleneksel olarak; tekstil, deri, kağıt, mürekkep, plastik, kozmetik ve besin endüstrisi gibi değişik alanlarda çeşitli maddelerin çekiciliğini ve dayanıklılığını artırmak amacıyla kullanılmaktadır (Kocaokutgen 1995).
Bir tekstil numunesinin haslığı kullanım veya üretim sırasında karşılaştığı etkenlere karşı dayanma gücü olarak bilinir (Duran 2001). Bir boyarmaddenin haslığı ışık, su gibi etkenlerle değişmektedir ayrıca uygulandığı yüzeye bağlı olarak da farklı direnç göstererek haslık özelliği değişiklik gösterebilmektedir (Özcan 1984). Haslıklar, genel olarak fabrikasyon ve kullanım haslıkları olmak üzere ikiye ayrılır. Kullanım haslıkları; yıkama, su, deniz suyu, klor, sürtme, ışık, ter, kuru temizleme vb. haslıkları içerirken, fabrikasyon haslıkları arasında ise kaynatma, alkali, asit, peroksit, kükürt, organik çözücü, formaldehit gibi haslıklar bulunmaktadır (Özcan 1984; Yakartepe 1995).
Çalışmada sentezlenen bileşiklerin yapıları çeşitli spektroskopik teknikler kullanılarak aydınlatılmıştır. Elde edile bileşiklerin poliamit ve yün kumaşlar üzerinde boyama etkileri incelenerek, yıkama, sürtme ve ışık haslık verileri elde edilmiştir. Yıkama ve sürtme haslıkları gri skala kullanılarak, ışık haslığı ise mavi yün skala kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bu çalışmanın amacı doğadan elde edilebilen bir bileşik olan gallik asit kullanılarak boyama ve haslık özellikleri güçlü boyarmadde bileşikleri elde etmektir. (Not: Bu çalışma ilk yazarın doktora tezinden üretilmiştir).
Anahtar Kelimeler: o,o'-Dihidroksiazo, Boyama, Haslık
|
