3Cr12 paslanmaz çeliği, yapı çeliklerine göre yüksek korozyon direnci sağlamak amacıyla üretilmiş ferritik bir paslanmaz çeliktir. Düşük miktarda karbon bulundurması ve diğer kimyasal içerikleri kaynaklanabilirliğini mümkün kılmaktadır. Östenitik çeliklere göre korozyon direnci düşük görünse de, maliyet ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda şiddetli korozif koşulların olmadığı alanlarda östenitik çeliklere alternatif olabilirler. Karayolu ve tren yolu yolcu ve yük taşımacılığında kullanılan tüm taşıtlarda, çevresel koşullara dayanıklı olması istenen durak ve reklam panoları gibi dış ortamlarda maliyeti gereği yaygın kullanılabilir. İmalat için önemli bir işlem olan kaynak ise paslanmaz çeliklerin kimyasal içerikleri nedeniyle titizlikle gerçekleştirilmelidir. Literatürde östenitik paslanmaz çeliklerin kaynaklanabilirliğine dair oldukça fazla çalışma bulunurken bu gibi özel ferritik çeliklerin kaynaklanabilirliğine dair çalışmalar nispeten azdır. Yapılan bu çalışmanın 3Cr12 ve benzeri içerikli ferritik paslanmaz çeliklerin kaynaklanabilirliği konusunda literatürü zenginleştireceği umulmaktadır. Bu amaçla en uygun kaynak parametrelerinde çalışılmıştır. M21 kategorisinde koruyucu gaz ile yapılan gaz altı ark kaynağında ER308LSi, ER309LSi ve ER316LSi telleri kullanılarak 3 ayrı birleştirilmiş levhalar TS EN ISO 15614-1 standardına göz önünde bulundurularak deneyler için hazırlanmıştır. Kaynak bölgesinin makro ve mikro yapıları incelenmiştir. Mekanik testlerden çekme, sertlik ve eğme deneylerine tabi tutulmuşlardır. Bu bildiride gaz altı ark kaynağı yöntemi ile birleştirilmiş 3Cr12 paslanmaz çeliğinin mekanik testlerinin sonuçları değerlendirilmiştir. Yapılan testlerde 3Cr12 malzemesinin tercih edilen 3 tel komposizyonunda da, mekanik özellikler kapsamında yapı çeliklerine alternatif olabileceği gözlemlendi. Yapılan testlerin iyi sonuçlar vermesi paslanmaz çelik sektörünün, maliyet, mekanik özellikler ve kaynaklanabilirlik göz önünde bulundurulduğunda birçok koşulda, 3Cr12 malzemesine yönelebileceği kanısını arttırmaktadır. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0009-0005-8594-9761)
Anahtar Kelimeler: Ark kaynağı, 3Cr12, ferritik, paslanmaz çelik
|
