Kesme prosesi, sac metal levha şekillendirme endüstrisinde yaygın bir kullanıma sahiptir. Belirli bir şekle sahip alt ve üst kalıp (Zımba) arasında yerleştirilmiş sac metal levha, üst kalıbın hareketi ve sac metal levhayı kalıp boşluğuna itmesi sonucu kesilir. Ancak konvansiyonel kesme prosesinin de geliştirilmesi ve daha yeni metotların ortaya çıkması gereklidir. Çentikli kesme prosesi bu ihtiyaca cevap verebilecek bir potansiyele sahiptir. Kademeli bir proses olan çentikli kesme prosesinde ilk kademede sac levha üzerinde belirli özelliklere sahip bir çentik açılmakta, sonrasında konvansiyonel kesme işlemi gerçekleştirilerek proses tamamlanmaktadır. Birden fazla parametrenin etkin olduğu bu proseste, çentiğin konumu en önemli parametrelerden biri olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, geniş bir kullanıma sahip olan 1 mm kalınlığındaki DC04 çelik sac levha üzerinde çentik konumunun etkisi sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. İlk olarak deneysel yöntemlerle konvansiyonel kesme prosesi gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler ışığında çentikli kesme prosesi Deform-2D programı kullanılarak simüle edilmiştir. Simülasyon çalışmalarında ilk önce10 mm dairesel alt kalıp boşluğuna ve malzeme kalınlığının %8’i kalıp arası boşluğuna sahip olacak şekilde bir kalıp seti tasarlanmıştır. Sonrasında çentik derinliği, malzeme kalınlığının %60’ı, çentik açısı 60o ve çentik ucu 0.05 mm radyusa sahip bir çentik, DC04 sac levha üzerinde zımba ucu hizasından (9.84 mm) başlayarak sağa ve sola 0.2 mm ve 0.4 mm kaydırılmış (çentik ucu konumları: 9.44 mm, 9.64 mm, 9.84 mm, 10.04 mm, 10.24 mm şeklindedir) ve prosesin bu çeşitli değerler altında simüle edilmesi sonucunda oluşan etkiler incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çentik, Kesme prosesi, Çentik konumu, Kalıp arası boşluğu.
|