Türkiye'nin kuzeybatısında bulunan Marmara Bölgesi'nden, büyük genlikli depremler üretebilecek aktif faylar geçmektedir. Ayrıca bu bölge farklı tektonik ve jeolojik birimlerden oluşmaktadır. Bu çalışma ile, tektonik açıdan önem arz eden bu bölgenin kabuk yapısı; genlik spektrumu, düşey birinci türev ve ters çözüm teknikleri kullanılarak, temel kaya seviyelerinde araştırılmıştır. Marmara Bölgesi'nde var olan temel kaya alt ve üst sınırının ortalama derinliklerini hesaplamak için, öncelikle çalışma alanının yumuşak-sert sediment, temel kaya, Moho ve litosfer-astenosfer topografyalarının ortalama derinlikleri, Bouguer gravite verilerinin genlik spektrumu alınarak hesaplanmıştır. Daha sonra, çalışma alanının temel kaya seviyelerindeki yoğunluğu fazla olan birimleri görüntüleyebilmek için, Bouguer gravite verilerinden, bant geçişli süzgeç kullanılarak, süzgeçlenmiş gravite verileri hesaplanmıştır. Bouguer gravite verilerine bant geçişli süzgeçleme yapılırken, genlik spektrumundan elde edilen belirli kesme dalga sayıları kullanılmıştır. Bant geçişli süzgeçleme işleminden elde dilmiş olan gravite verilerinin birinci düşey türev değerleri hesaplanarak, temel kaya seviyelerinde temel kaya üst yüzeyine yakın olan ve yoğunluk farkı fazla olan jeolojik birimlerin yanal sınırlarını ortaya çıkarılarak haritalanmıştır. Yine, bant geçişli süzgeçleme sonucu elde edilen gravite verileri Parker - Oldenburg ters çözüm algoritması ile değerlendirilerek, bölgenin temel kaya topografyası hesaplanarak haritalanmıştır. Böylece temel kaya topografyasındaki alçalma ve yükselme bölgeleri takip edilerek, temel kaya yüzeyindeki dalgalı yapı ortaya çıkarılmıştır. Yapılan bu çalışmanın, bölgede yapılacak olan jeolojik, jeofizik ve bunlara benzer çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Marmara Bölgesi, Birinci Düşey Türev, Yapısal Süreksizlik.
|
