İnsanlığın varoluşundan bugüne kadar ulaşan eski uygarlıkların yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan arkeolojik peyzajlar, geçmişin bilgi kaynaklarıdır. Geçmişin bilgi kaynaklarının bugüne aktarımında son dönemlerde geleneksel yöntemler yanında bilişim teknolojilerinin, kültürel mirasın yorumlanması, analiz edilmesi, korunması, sunumu gibi birçok alanda önemli faydalar sağladığı bilinmektedir. Kültürel mirasın tanımlanması, yorumlanması ve mekânsal analizlerin yapılmasında kazı öncesi toprak altı ve üstünün görüntülenmesine olanak tanıyan 3D teknolojilerden arkeolojik peyzajın anımlanması ve mekânsal analizlerinin yapılmasında: uydular vasıtası ile yerleşimlerin magnetik, termal, elektrik ve elektromanyetik jeofiziksel ölçüm yöntemlerinin kullanıldığı Uzaktan Algılama (Remote Sensing), yeryüzünün yüksek yoğunluklu olarak olarak havadan taranarak topografyasının çıkarılması için kullanılan LIDAR (Light Detection and Ranging Technology), radyo spektrumunun mikrodalga bandında elektromanyetik dalga kullanımına dayanan ve jeofiziksel bir yöntem olan GPR (Ground Penetrating Radar), temel uçuş yöntemleri ile yer kontrollü veya otomatik olarak uçabilen, fotogrametri ve uzaktan algılama temel prensiplerine dayalı İnsansın Hava Araçları (Drone), ile kültürel mirasın korunması ve sunumunda; arkeolojik mirasın çevresi ile birlikte bilgisayar teknolojileri kullanılarak simülasyonun yapılmasına olanak tanıyan sanal ve arttırılmış gerçeklik (VR), 3D Lazer Tarama teknolojileri kullanılmaktadır.
Bu bildiride son dönemlerde özellikle arkeolojik peyzajların aktarımında oldukça geliştirilen söz konusun bilişim teknolojileri Türkiye ve Dünya'dan çeşitli örnekler üzerinden incelenmiştir. Yapılan bu incelemeler değerlendirilmiş ve öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: arkeolojik peyzaj, 3D Teknoloji, kültürel miras
|
