Otomotiv sektöründe alçak basınçlı döküm tezgahlarında alüminyum alaşımlı jant üretimi yaygın olarak kullanılmaktadır. Döküm sonrası oluşabilecek hatalar başlıca porozite, sıcak yırtılma ve soğuk çatlak olarak tanımlanabilir. Bu araştırmanın amacı ise döküm sonrası suya daldırma operasyonu sonrası döküm çatlağı (sıcak yırtılma, soğuk çatlak) ile ilişkisini incelemektir. Bu doğrultuda MAGMASOFT döküm simülasyonunda 4 farklı versiyon oluşturulmuştur. 4 versiyonda da kalıp, dolum parametreleri, soğutmaların başlangıç ve bitiş süreleri ve poteyaj gibi etkenler sabit tutulup sadece su içerisinde kalma süresi, suyun sıcaklığı ve suya girmeden önceki bekleme süreleri değiştirilmiştir. İlk versiyonda üretimde kullanılan soğutma havuzundaki suyun sıcaklığı, suda bekleme süresi ve su öncesi bekleme süresi kullanılmıştır. Sonuçlarda yüksek oranda soğuk çatlak riski çıkmıştır. İkinci versiyonda suda bekleme süresi artırılıp sonuçlar incelenmiştir. Simülasyon sonuçlarında yine aynı miktarda soğuk çatlak riski görülmüştür. Üçüncü versiyonda ilk versiyona göre suya girmeden önceki bekleme süresi artırılıp sonuçlar incelenmiş ve soğuk çatlak riskinin ortadan kalktığı fakat sıcak yırtılma riskini arttığı gözlemlenmiştir. Dördüncü versiyonda ise ilk versiyona göre suyun sıcaklığı arttırılmış ve soğuk çatlak sonucunda bir miktar iyileşme görülse de kayda değer bir değişim görülmemiştir. Bu 4 versiyonda yapılan çalışma incelendiğinde su havuzunun döküm çatlağına etkisi olduğu fakat katılaşma sonucunda oluşan gerilmenin problemli modellerde soğuk çatlak veya sıcak yırtılma olarak ortaya çıktığı ve su havuzu ile problemin tam olarak çözülemeyeceği öngörülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Alçak Basınçlı Döküm, Alüminyum, Magmasoft, Döküm Simülasyonu
|
